Ambalajlar, fonksiyonları ve imal edildikleri malzeme yönünden tasnif edilebilirler.
Fonksiyonları yönünden:
Satış Ambalajı (Birincil Ambalaj) Herhangi bir ürünü tüketiciye veya nihai kullanıcıya
ulaştırmak amacıyla satış noktasında sunulan, bir satış birimi olarak tanımlanan ve ürünle birlikte
satın alınan ambalajdır.
Dış Ambalaj (İkincil Ambalaj) Birden fazla sayıda satış ambalajını bir arada tutacak şekilde
tasarlanmış, üründen ayrıldığında ürünün herhangi bir özelliğinin değişmesine neden olmayan
ambalajdır.
Nakliye Ambalajı (Üçüncül Ambalaj) Satış veya dış ambalajın taşıma ve depolama işlemleri
sırasında zarar görmesini önlemek, ürünün üreticiden satıcıya nakliyesi sırasında taşımayı
kolaylaştırmak ve depolama işlemlerini sağlamak amacıyla kullanılan ambalajdır. (Kara yolu,
demir yolu, deniz yolu ve hava yolunda kullanılan konteynerleri kapsamaz.
Yapıldığı Malzeme Cinslerine Göre Ambalajlar
• Kâğıt:
Kağıt: Torba, poşet, kraft kağıdında torba, sargılık kağıtlar, zarf, vb.
Karton: Kutu ve baskı
Oluklu mukavva: Kutu
Aseptik dolum yapılan karton kutular
Etiketler: Tüm etiket ürün grupları
• Cam: Şişe, kavanoz ve diğer benzeri cam eşyalar
• Metal: Konserve kutusu, aerosol kutuları, varil, kapak, alüminyum kutu, levha ve folyo,
• Esnek (Fleksibil) ambalajlar: OPP, BOPP ve Cast PP filmler, PVC, PE ve BOPET film,
bunların kağıt ve alüminyum folyo ile laminasyonları, metalize filmler, bunların üzerinde baskı,
bantlar, vb.
Sert plastik ambalajlar: Plastik şişe, kapak, IBC, varil, bidon, kap, damacana, levha, kutu, vb.
• Dokuma (örme) torba ve çuvallar.
• Ahşap kutu, sandık ve paletler.
olarak sınıflandırılabilir.
Kâğıt ve Kâğıt Esaslı Ambalajlar
Gerek doğaya gerekse insan sağlığına etkisinin en az olması ve geri dönüşümünün kolay ve
sonsuz olması nedeniyle kâğıt ambalaj çevreye ve sağlığa saygılı tüm kullanıcılar tarafından tercih
edilen ambalaj türüdür. Kâğıt ve kâğıt esaslı ambalaj çeşitleri arasında sargılama kâğıtları, kâğıt
torbalar, karton ambalajlar, kâğıt esaslı viol ve tepsiler, kompozit kutular, oluklu mukavva kutular,
kâğıt esaslı variller, kartlı ambalajlar sayılabilir. Kâğıt kökenli ambalaj malzemelerinin kullanım
alanları şöyle sıralanabilir':
•Konserve kutularının, makarna paketlerinin, çikolata paketlerinin ihracat için bira, şarap ve
şampanya ile diğer içki şişelerinin bir araya getirdiği mukavva kutular,
•Çeşitli margarin, peynir, tereyağı paketlerinin bir araya getirilerek toptancı ve perakendecilere
naklinde kullanılan kutular,
•Çeşitli tekstil mamullerinin perakende satışında, elde taşımayı kolaylaştıran karton çantalar,
•Ayakkabı sanayinde gönderme kutuları,
•Metalden yapılmış çeşitli küçük mamuller, pense, tornavida ve çeşitli elektrikli ev aletleri,
buzdolabı, televizyon gibi yerlerde ikincil ambalaj olarak kullanılır.
Ambalaj malzemesi olarak kâğıt ve kartonun tercih edilmesinin sebepleri şunlardır:
•Maliyeti azdır.
•Günümüzün büyük problemlerinden olan çöp ve atıkların yok edilmesi sorununun da
hâlledilmiş olması tercih sebebidir. Çünkü yakılarak ve eritilerek zararsız hâle getirilebilir.
•Az yer tutar.
•Depolama ve taşıma masrafları düşüktür.
Kâğıt ambalajın başta gelen avantajları:
- Taşıma
- Koruma
- Tanıtma
- Ambalajlama kolaylığı
- Çevreyi koruma
olarak sayılabilir.
Kağıttan mamül ambalajların birim ağırlıkları fiyat, fonksiyon ve özellikleri açısından önem
taşımaktadır. Tablo 1'de kâğıda dayalı ambalaj malzemelerinin birim ağırlıkları yer almaktadır.